Er is dezer dagen nogal wat te doen over de gevaren die de technologische evolutie met zich meebrengt. Zo worden blijkbaar valse naaktbeelden van jongeren verspreid, met hulp van de middelen die de artificiële intelligentie ter beschikking stelt. Werkelijk waar? Het verhaal klinkt bekend en werd in een vorige versie uitgebreid beschreven door Diego Mormori in zijn boek “La Regina nuda. Delazioni e congiuri nella Roma dell’ultimo Papa Re” uit 2006. Dat herinnert ons eraan dat seksuele en politieke perversie niet vreemd zijn aan elkaar.

We schrijven 1862. Twee jaar voordien hebbende krachten van de revolutie een einde gemaakt aan het Koninkrijk der Beide Siciliën. Koning Frans II leeft sindsdien in een waardige ballingschap in het wat het laatste bastion van de Oude Orde lijkt te zijn: het Rome van Pius IX. De vorst wacht op de krachten van de Voorzienigheid om zijn koninkrijk terug te krijgen. Zijn gemalin, Maria Sofia, bekijkt de zaken anders. De geboren hertogin in Beieren en zus van de Oostenrijkse keizerin Elisabeth (door rozenwaterfilms beter bekend geworden als Sissi) gelooft zeker in de Voorzienigheid, maar ook in vuurwapens. Zij doet er alles aan om adellijke vrijwilligers en ontevreden landlui te verenigen rond de standaard van het overweldigde koninkrijk. Tot grote ergernis van de nieuwe machthebbers, die niet de stijl hebben van Gabriele d’Annunzio, die haar – zonder afbreuk te doen aan zijn Italiaans-nationalistische overtuigingen – respectvol “de kleine adelaar uit Beieren” noemde.

Koningin Maria Sofia in Siciliaanse klederdracht

In de krochten van de revolutie ontstaat een smerig plan. Dat de koningin haar vrouwelijke charmes wel eens heeft gebruikt om romantische jongelui voor haar plannen te winnen, is geen geheim. Dat haar trouw aan het koninkrijk van “il re Franceschiello” groter is dan haar trouw aan de koning als echtgenoot, evenmin. Van die reputatie maakt de garibaldistische onderwereld in Rome dankbaar gebruik. En ook van de nieuwe uitvinding die fotografie heet.

Plots circuleren er onder de mantel naaktbeelden van de koningin, naar verluid genomen op een wild feestje. Bij nader toezien is het een naar de normen van die tijd erg geslaagde combinatie van een foto van het vorstelijke hoofd en een foto van het lichaam van een Romeinse lichtekooi.

Snel worden de falsarissen ontdekt: het gaat om Antonio Diotallevi, een aan lager wal geraakte onderluitenant uit het Pauselijke leger en zijn minnares Constanza Vaccari, die met Piëmontees geld proberen het gezag van de Paus en zijn bondgenoten te ondermijnen. Beiden verdwijnen even achter de tralies, maar de perfide Piëmontezen zorgden ervoor dat hun verklaringen tijdens het onderzoek in vele duizenden exemplaren gedrukt en verspreid werden. Hoe waarheidsgetrouw die waren, weet iedereen die enige ervaring heeft met dit soort proza.

Piëmontees niveau, maar toch onder de zeespiegel

Maria Sofia bleef stoïcijns ten aanzien van de lage intriges van het Romeinse duo. Dat een opvolger van de beginselvaste koning Carlo Alberto van Piëmont daarin meespeelde, vond ze beneden alles. Nu stonden de Savoye-Carignans tegenover het eigenlijke huis Savoye als de Orléans tegenover het huis Bourbon, maar zelfs dan zijn er grenzen. Maria Sofia’s haat voor de Piëmontezen werd in Rome definitief bevestigd, meer nog dan toen zij uit Napels werd verdreven, meer nog dan toen zij in de vesting van Gaëta werd bestookt door Piëmontees geschut. Haar haat ging zo ver, dat ze vele jaren later nog de bijnaam “de koningin der anarchisten” verwierf, toen er geruchten gingen dat zij betrokken was bij de dodelijke aanslag op de usurpator Umberto I. Dat was echter oneer doen aan de kilte van haar haat.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog vond Maria Sofia haar nieuwe roeping: ze steunde ruimhartig de oorlogsinspanning van de centrale mogendheden, zeker wanneer die gericht was tegen het deloyale Italië, dat eerst voor en dan tegen de centralen opkwam. Ze bezocht intensief de krijgsgevangenenkampen, waar ze bijzonder zorg droeg voor de soldaten die afkomstig waren uit haar Koninkrijk der Beide Siciliën. Dat gebeurde anoniem, maar menig soldaat vroeg zich af wie die elegante dame op leeftijd, met een gemengd Beiers-Napolitaans accent was. Maria Sofia overleed op 19 januari 1925 in München.