Vele jaren lang, misschien wel twintig, lag Alejo Carpentiers Barokconcert ongelezen in mijn boekenkast. Toen ik het boek kocht, was ik een scholier met een illusie van muzikaal talent, die ook wel iets wou lezen over muziek. De titel, de omslag en de kunst van de vertaler trokken me keer op keer aan, maar net niet genoeg om het boek ook echt te lezen. Nu dus wel, en of ik ervan genoten heb. Mijn oude idolen Händel, Scarlatti en Vivaldi samen rond een tafel te zien in een mysterieuze jamsessie, wie had het ooit gedacht.

Een verrassing was het niet, want lezende over Carpentier had ik de pointe van zijn boek al onder ogen gekregen. Wat maal ik erom – geen spoiler alerts voor mij! De vraag is toch niet wat iemand vertelt, maar hoe hij het doet. En dat kan Carpentier als de beste.

Geen toeval dat hij ook schreef over die mysterieuze figuur van het onbegrijpelijke eiland naast Carpentiers Cuba, Haïti. Henry Christophe was adjunct van de sinistere Toussaint Louverture en werd de meest christelijke majesteit van het eiland. Hij liet in een alternatieve Lodewijkstijl zijn paleis Sans-Souci bouwen, waar hij ook een einde aan zijn leven maakte toen een staatsgreep onvermijdelijk leek. Zijn zoon en opvolger werd enkele dagen nadien gruwelijk vermoord, zijn weduwe en dochters konden in ballingschap leven in het Groothertogdom Toscane.

Carpentier probeerde zijn continent te begrijpen aan de hand van de muziek, de Afrikaanse invloed en de barokke cultuur. Het bracht hem tot een soort magisch-realisme dat onder een andere gedaante ook in de Nederlandse letteren kon gedijen.

Wat een heerlijk gesprek zou hij hebben gevoerd met Pyke Koch, hadden de twee mekaar ontmoet. Misschien moet iemand ze deze kans postuum nog bieden in een roman of novelle. De vraag zal niet zijn wie het doet, noch waarom, maar wel hoe.