Terwijl in de beginjaren van de Eerste Wereldoorlog een aantal Belgische staatsmannetjes in Parijs en Le Havre droomden van de aanhechting van Zeeuws-Vlaanderen en de hele provincie Limburg bij hun muitersrijk, suggereerde een iets meer gezaghebbende auteur de terugkeer van het aloude hertogdom Kleef onder de Nederlandse kroon. Voor Oost-Friesland bepleitte hij een sui-generisstatuut, onder de drievoudige garantie van de vorsten van het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Nederland. Zijn naam? Louis Dimier.

De oudere Dimier aan een boekenstallatje bij de Parijse Seinekaaien

Wie, hoor ik al vragen? Inderdaad, vandaag is Dimier ten onrechte vergeten maar toen hij zijn ideeën rond de opsplitsing van het Duitse Rijk, onder meer ten voordele van Nederland, aan het papier toevertrouwde, was hij niet enkel een van de meest vooraanstaande Franse kunsthistorici maar ook de secretaris-generaal van het Institut d’Action Française, het vormingsinstituut van de gelijknamige monarchistische beweging rond Charles Maurras.

Met Maurras brak hij kort na de oorlog, naar verluidt omdat hij diens lijn te radicaal vond. Aandachtige lectuur van Dimiers teksten relativeert die visie. Hun meningsverschil zat dieper dan de nuance tussen gematigdheid en radicaliteit. Integendeel, Dimier verweet Maurras net zijn aanschurken tegen de rechtervleugel van de nationalistische republikeinen. Want als hij iets niet was, was het nationalist. De titel van zijn studie Le nationalisme littéraire et ses méfaits chez les Français spreekt ter zake boekdelen.

Dimier was niet enkel geen nationalist, hij kon het gewoonweg niet zijn en wel om twee grote redenen. Vooreerst was hij katholiek, wat per definitie een bereidheid impliceert om over nationale grenzen uit te kijken. Je kan niet behoren tot een nationale kerk en katholiek zijn, hoezeer onze anglicaanse vrienden dat ook proberen. En ten tweede was hij afkomstig uit de Savoie, die haar eigenheid als natie nooit echt was kwijtgeraakt. Dimiers visie op decentralisatie was dus, meer nog dan die van Maurras, geworteld in de eigen ervaring en hij combineerde zijn loyaliteit aan het oude huis van Savoie met zijn inzet voor het herstel van de Bourbons.

In Dimiers denken nam Bossuet een belangrijke plaats in. Met Maurras weigerde hij de Grand Siècle en de barok op te offeren aan een schimmig neo-medievisme. “La pensée de Versailles”, zoals die tot uiting kwam in architectuur, muziek en letterkunde was voor hem de kwintessens van het herstel van Frankrijk. Kon het ook anders bij iemand die van huis uit kunsthistoricus was en promoveerde op het werk van Francesco Primaticcio, de Italiaanse hofschilder van Frans I?

Jammer, maar begrijpelijk dat lieden als Dimier vergeten zijn geraakt. Ze houden ons een spiegel voor die niet altijd aangename beelden biedt. Ook al klinkt zijn plan met Kleef verdraaid aantrekkelijk.

De Zwanenburcht in Kleef: ook aan die overkant is Nederland

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s