Tiepolo heb ik leren kennen langs een omtrekkende beweging, zoals dat past. Als scholier ontdekte ik de Venetiaanse muziek van het Settecento door de opnames van Claudio Scimone en diens onvolprezen Solisti Veneti. Een van de voordelen van de aloude vinylplaat was dat de hoes groot genoeg was om er iets te tonen van een bijpassend kunstwerk. Bij de clavecimbelconcerti van Baldassare Galuppi was dat een werk van Tiepolo – weze het Tiepolo junior, Giandomenico. Van de zoon kwam de vader voort, en een fascinatie was geboren.

Zoals veel van zijn tijdgenoten, wordt Tiepolo niet altijd helemaal ernstig genomen. Zijn kunst wordt decoratief en overontwikkeld genoemd. Misschien weerspiegelt ze zo wel zijn vaderstand Venetië, die stabiliteit wist te creëren door een ongelooflijk complexe staatsinrichting. De finale veroordeling werd uitgesproken door de avantgardist Giorgio Manganelli, die Tiepolo verweet “geen zoon van de Verlichting” te zijn. Dat treft, ik ook niet.

Het contrast tussen het werk van Tiepolo en de meesters van de Lage Landen kan amper groter zijn. Geen rustende runderen, geen zeeslagen, geen boerenbruiloften – of het zou een bruiloft in Arcadië moeten zijn. Geen heldere lijn, maar keer op keer meerduidigheid. Tiepolo is het sterkst als hij wezens uit de tussenwereld afbeeldt, die noch mens, noch geest zijn, maar wie zal zeggen wat.

En toch is er één uitdrukkelijke band tussen de Venetiaanse Meester en de Hollandse steden – zijn Santa Laduina, een portret van de heilige Lidwina van Schiedam, afgebeeld als een bescheiden en vriendelijk meisje. Waarom is ’s hemels naam Liedewij? Gaf een Roomse koopman uit Schiedam Tiepolo de opdracht zijn stadsgenote op het doek te brengen?

Wie zal het zeggen. Er is van het schilderij geen toonbare afbeelding op het net te vinden. In 1900 deed Adolfo Venturi het af met een enkele alinea in zijn beschrijving van de Galleria Crespi in Milaan, die gelukkig genoeg wel een illustratie bevat. In 1914 werd de galerij verspreid na een veiling. In 1938 werd het werk verkocht in een veiling in New York en in dezelfde stad dook het niet zo heel lang geleden op in galerij Stanley Moss. Waar het doek nu is, is een goed bewaard geheim.

Hoe jammer dat Joris-Karl Huysmans Tiepolo’s werk blijkbaar niet kende, toen hij zijn Sainte Lydwine de Schiedam schreef – al kan je het boek wel kopen in een print on demand versie, met het doek op het voorblad. Minstens zo jammer is het dat het doek de kleine maar fijne Tiepolo-collectie van het Rijksmuseum nog niet heeft vervoegd.

bol.com | Sainte Lydwine de Schiedam, M Joris Karl Huysmans | 9781505420609  | Boeken

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s