Zicht op de Jekervallei in 1836, met links kasteel Neerkanne

Met de visser op de voorgrond en de naïeve stijl van de tekening lijkt de Jekervallei in 1836 een oord van arcadische rust. Misschien voor velen, maar zeker niet voor de bewoner van het fraaie kasteel aan de linkerzijde. Vandaag is het kasteel van Neerkanne een gereputeerde eetgelegenheid, toen was zij de residentie van baron Ignace de Thier die op het ogenblik dat deze prent werd gemaakt, zijn zeventigste verjaardag zag naderen.

Een geruste oude dag werd baron de Thier niet gegund. Hij had één grote vrees, namelijk dat hij onder het gezag zou komen van het stelletje muiters dat in Brussel de plak zwaaide. Tussen koning Willem I en de opstandige provincies was het tot een soort drôle de paix gekomen, die ooit wel tot een vredesverdrag zou leiden.

In 1839 was dat ook werkelijk het geval, en baron de Thier zag al zijn angsten werkelijkheid worden. De nabijgelegen provinciehoofdstad Maastricht, die onafgebroken in koninklijke handen was gebleven, zou definitief toekomen aan Nederland, net als Limburg op de rechter Maasoever. Samen met de andere gemeenten van de linkeroever zou Kanne echter deel gaan uitmaken van het revolutionaire België, en dat zag de Thier niet zitten. Hij bewoog hemel en aarde en slaagde er uiteindelijk in het onmogelijke mogelijk te maken: de gemeente Kanne, die onder Frans bewind was ontstaan uit de fusie van Opkanne en Neerkanne werd weer uit elkaar gehaald, en Neerkanne bleef Nederlands. Baron de Thiers nachtmerrie was voorbij, hij kon gerust sterven als onderdaan van koning Willem, ook al deed het hem pijn dat zijn oudste zoon de kant van de muiters had gekozen. Toen hij in 1848 effectief overleed, regeerde koning Willem II en de Voorzieningheid gunde de baron te sterven in januari, vooraleer een maand later een nieuwe revolutiegolf Europa overspoelde.

De grote lijnen van het lot van Neerkanne in de nadagen van de muiterij van 1830 zijn genoeglijk bekend. Minder geweten is dat baron de Thier een uitgebreid palmares kon voorleggen als tegenstander van revoluties van alle slag. Als jongeman beleefde hij de opstand van de Luikenaars tegen hun prinsbisschop, Cesar-Constantijn van Hoensbroeck. De Thier had het niet zo hoog op met de revolutionairen, en over hem ging de mare dat hij in een vlaag van woede zijn jachtgeweer had leeggeschoten op een patrouille revolutionairen die poolshoogte kwam nemen in zijn dorp – gelukkig genoeg zonder veel erg voor alle betrokkenen. Bij de eerste Franse invasie emigreerde hij over de Rijn, maar toen de Fransen in 1795 ten tweeden male grote delen van de Nederlanden kwamen bezetten, verkoos hij het binnenlandse exil van zijn kasteel.

In de herfst van 1798, tien dagen voor de slag bij Hasselt die het einde van de Boerenkrijg zou inluiden, kreeg het kasteel van Neerkanne onverwacht bezoek. Vier ambtenaren en zes gendarmes wensten te weten wat er aan was van de geruchten dat de Thier het samenscholingsverbod aan zijn laars lapte en meerdere gasten had ontvangen op zijn kasteel. Het klopte. In het kasteel was een feest met een veertigtal genodigden aan de gang, waaronder notoire contrarevolutionairen en ondergedoken dienstplichtigen. De Thier verloor zijn koelbloedigheid niet, en beweerde geen idee te hebben of het samenscholingsverbod ook betrekking had op privéfeesten zoals het zijne.

Uiteindelijk volgde op 18 december 1798 een huiszoeking, die echter niets opleverde. De Thier werd wel gearresteerd, want er waren aanhoudende geruchten dat hij in de mergelgrotten onder en rond het kasteel een heus reservekorps voor het Boerenkrijgleger had ondergebracht. Bewijzen daarvan werden nooit gevonden, maar de Franse bezettingsoverheid vond het toch raadzaam de Thier naar Parijs over te brengen. Na een zestal maanden werd hij onverrichterzake vrijgelaten, en kon hij terugkeren naar Kanne. In 1807 werd hij burgemeester van zijn dorp, wat hij bleef tot 1818. In 1815 stemde hij als notabele voor de nieuwe grondwet. Ongetwijfeld dacht hij dat een nieuwe tijd van orde en welvaart begonnen was. Dat klopte, maar niet voor zo heel lang.

Als straks Nederlanders uit Noord en Zuid weer ongestoord bij elkaar op visite kunnen gaan, zullen we niet nalaten in Neerkanne het glas te heffen op de trouwe baron!