Als er in Frankrijk een stad is met een grootburgerlijke katholieke traditie, zal het wel Lyon zijn. In de herensociëteit Cercle de l’Union heerst nog steeds de sfeer van de werkelijk sociaal bewogen, en dus paternalistische ondernemers die wel eens ironisch worden omschreven als de variante “Rooms, Rechts, Rijk”. Onderhuids leeft nog steeds de herinnering aan het bloedbad van 1793, toen de gematigd hervormingsgezinde stad werd belegerd door horden sansculotten – met meer dan tweeduizend doden, en de dure eed van Fouché dat de stad zelf met de grond gelijk zou worden gemaakt.

Het (eerste) monument voor de slachtoffers van de belegering van 1793

Lyon heeft niet de reputatie een intellectueel centrum te zijn, maar was wel de biotoop van een van de meest sympathieke figuren van de Franse intellectuele rechterzijde in de eerste helft van de twintigste eeuw. Antoine Lestra (1884-1963) was de geestelijke erfgenaam van decaan Lucien Brun, de vriend van de graaf van Chambord (de rechtmatige koning Henri V) die aan de basis stond van de juridische strijd tegen de antiklerikale republiek.

Ook Lestra was jurist en publiceerde onder meer over de onderwijswetgeving en de (beperkte) mogelijkheden om in de Derde Republiek ruimte te scheppen voor religieuze opvoeding. Het leeuwendeel van zijn oeuvre bestaat echter uit biografieën van heiligen en priesters. Zijn meest bekende werk is de postuum verschenen Histoire secrète de la Congrégation de Lyon (1967) waarin hij schildert hoe gedreven priesters en leken zorgden voor het overleven van het religieuze leven in de woelige tijden van de belegering tot de Restauratie. Het boek verscheen op initiatief van de redactie van het onvolprezen tijdschrift Itinéraires van Jean Madiran.

Hoewel Lestra in zijn jonge jaren meewerkte aan de Action Française, hield hij toch steeds enige afstand van de beweging van Maurras. Het primaat van de politiek was aan hem niet besteed, hij kende de hiërarchie van de waarden en plaatste het religieuze resoluut boven de politiek. Daarenboven was Lestra te diep geworteld in de legitimistische traditie om zonder bijgedachten te pleiten voor het “herstel” van een koning uit het huis Orléans. In 1946 voerde hij de pen voor prins Xavier de Bourbon, die toen net was teruggekeerd uit de nationaalsocialistische kampen. Onder de titel La république de tout le monde probeerden de prins en Lestra een nieuwe adem te geven aan de erfenis van de graaf van Chambord, namelijk een religieus geïnspireerd en sociaal bewogen traditionele monarchie.

Antoine Lestra was geen tafelspringer en geen tonredenaar. Hij ijverde voor het behoud van de monumenten van zijn stad, bezocht armen en zieken, publiceerde artikelen en hield toespraken. Zo verankerd als hij was aan zijn stad en zijn appartement      aan de oever van de Rhône, zo ruim was zijn blik, die inspiratie zocht in de liturgie van de geünieerde katholieken of in de oude Franse tradities die enkel in Québec bewaard waren gebleven. Het is goed de herinnering te koesteren aan discrete voorbeelden als Lestra.